Ιστορία της Χαλκίδας

ΣΥΝΤΟΜΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΑΣ

 
Η Χαλκίδα είναι σήμερα η σημαντικότερη πόλη της Εύβοιας. Είναι η πρωτεύουσα του νομού, βρίσκεται στη δυτική ακτή του νησιού χτισμένη στο κοντινότερο σημείο του προς τη βοιωτική ακτή, από την οποία χωρίζεται με τον πορθμό του Ευρίπου ή Χαλκιδικό και συνδέεται οδικώς με κινητή γέφυρα.
Το νησί της Εύβοιας έχει έκταση 3.900 τ. χμ. και είναι το δεύτερο μεγάλο νησί της Ελλάδας. Πήρε το όνομά του από τη νύμφη Εύβοια, κόρη του ποταμού Ασωπού ή από τα άφθονα βόδια που υπήρχαν στο νησί (Ευ-βους). Επίσης κατά εποχές ονομαζόταν Μάκρα ή Μάκρις, Ελλοπία, Αονία, Ασωπίς, Χαλκοδοντίς, Αβαντίς, Αβαντιάς κ.ά.
Τα χαλκουργεία, τα σιδηρουργεία, τα λατομεία μαρμάρου, τα ιαματικά λουτρά, τα εργαστήρια αγγειοπλαστικής και αγγειογραφίας είχαν εξασφαλίσει σημαντικά πλούτη στους κατοίκους της αρχαίας Εύβοιας.
Κατά την αρχαιότητα δυο κυρίως πόλεις κυριάρχησαν στον ευβοϊκό χώρο κι έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στην ιστορία του νησιού, η Χαλκίδα και η Ερέτρια. Οι Ευβοείς έλαβαν μέρος στην αργοναυτική εκστρατεία και στον τρωικό πόλεμο με αρχηγό τον Ελεφήνορα το Χαλκοδοντιάδη. Κατά τον 7ο π.Χ. αιώνα η Χαλκίδα έχει αναπτυχθεί τόσο ώστε στέλνει αποίκους στη Χαλκιδική (στην ευβοϊκή πόλη οφείλει το όνομά της η μακεδονική χερσόνησος), στην Ιταλία και στη Σικελία. Το 506 π.Χ. οι Αθηναίοι κυρίεψαν την Εύβοια και το 338 π.Χ. μετά τη μάχη της Χαιρώνειας, ο Φίλιππος ο β΄ της Μακεδονίας κατέλαβε το νησί. Κατά τη διάρκεια των περσικών πολέμων η Εύβοια έπαιξε σοβαρό ρόλο, τόσο χάρη στη γεωγραφική της θέση όσο και χάρη στη δυναμική συμμετοχή των κατοίκων της. Το 480 π.Χ. έγινε στο ευβοϊκό ακρωτήριο Αρτεμίσιο η ναυμαχία του Αρτεμισίου με μεγάλες ζημιές για τον περσικό στόλο. Αργότερα θα περιέλθει κι αυτή στους Ρωμαίους (146 π.Χ.).
Υπάρχουν πληροφορίες σχετικές με την οχύρωση του στενού του Ευρίπου και της Χαλκίδας από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό τον 6ο αι. μ.Χ. αλλά κι από άλλους αυτοκράτορες του Βυζαντίου. Τα οχυρωματικά έργα ήταν απαραίτητα για να προστατευθεί το νησί από τις επιδρομές των βαρβάρων. Το 1204 μ.Χ. οι Φράγκοι κατέλαβαν την Εύβοια και τη χώρισαν διοικητικά σε τρία τμήματα: του Ωρεού, του Νεγρεπόντε και της Καρύστου. Αργότερα (1258 μ.Χ.) οι Βενετοί την καθιστούν σταθμό και ορμητήριο του στόλου τους. Το 1470 μ.Χ. ο Μωάμεθ ο Β΄ κατέλαβε τη Χαλκίδα και διέταξε άγρια σφαγή των κατοίκων της. Από τότε άρχισε η περίοδος της Τουρκοκρατίας για την Εύβοια. Ο Μωάμεθ Β΄ έκανε τη Χαλκίδα έδρα του πασαλικίου του που έφτανε μέχρι την Αθήνα και τη Θήβα.
Στο μεγάλο απελευθερωτικό αγώνα έγιναν πολλές ναυμαχίες και μάχες στην Εύβοια. Σπουδαιότερες είναι: α) των Βρυσακίων (1821) με αρχηγό τον Αγγελή Γοβγιό, β) των Στύρων (1822) με αρχηγό τον Ηλία Μαυρομιχάλη, γ) της Καρύστου (1822) με αρχηγό τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, δ) οι μάχες της Καρύστου (1823-1824) με αρχηγό τον Νικόλαο Κριεζώτη, ε) η μάχη στο Αλιβέρι και η πολιορκία της Χαλκίδας (1823) με αρχηγό των Οδυσσέα Ανδρούτσο και πολλές άλλες. Η πόλη της Χαλκίδας ελευθερώθηκε από τους Τούρκους στις 25 Μαρτίου του 1833 μ.Χ. και ο αντιπρόσωπος του Ομέρ πασά της Καρύστου, παραδίδει το κάστρο της Χαλκίδας στον αντιπρόσωπο της ελληνικής κυβέρνησης Ιάκωβο Ρίζο Νερουλό.
Η Χαλκίδα είναι από τις πιο παλιές πόλεις στην Ελλάδα κι έχει πάνω από τρεις χιλιάδες χρόνια ζωή. Εξαιτίας της επίκαιρης θέσης της διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο σε όλη την ιστορική της πορεία. Κτίσμα, κατά την παράδοση, των Φοινίκων, πήρε το όνομά της από τα πολλά χαλκουργεία, εργαστήρια επεξεργασίας χαλκού που υπήρχαν στην πόλη ή από την κάλκη (κοχύλι με πορφυρή χρωστική ουσία) ή κατά μια άλλη άποψη από την κόρη του ποταμού Ασωπού Χαλκίδα. Κατά την Τουρκοκρατία ήταν χωρισμένη σε δυο τμήματα: το προάστιο (Ξέχωρο) όπου συγκεντρωνόταν η εμπορική κίνηση της πόλης (λιμάνι, αγορά) και το Κάστρο που ήταν κλεισμένο με ενετικά τείχη. Γύρω από τα τείχη υπήρχε τάφρος και δυο πέτρινα γεφύρια με τα οποία επικοινωνούσε το Ξέχωρο με το Κάστρο.
Το φρούριο του Καράμπαμπα είναι τουρκικό και κτίστηκε μετά την άλωση της Χαλκίδας από τους Τούρκους (1682-1688) πάνω στο τάφο του Σουλτάν Καρά-Μπαμπά. Το μόνο που σώζεται ως σήμερα από την αρτιότατη οχύρωση της πόλης.
Το 1835 ιδρύεται το πρώτο Δημοδιδασκαλείο της Χαλκίδας. Το 1838 εκλέγεται ο πρώτος ντόπιος δήμαρχος της πόλης, ο Γεώργιος Αποστολίδης. Το 1834 γίνεται το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της Χαλκίδας και χαράσσονται νέοι δρόμοι, όπως η οδός της Άνω Πύλης (σήμερα Κώτσου), η οδός της Κάτω Πύλης (σημ. Αγγελή Γοβγιού), η οδός προς την Αγ. Παρασκευή (σημ. Σταμάτη) κ.ά.
Το 1844 ο πληθυσμός της Χαλκίδας ήταν 5.925 κάτοικοι. Το 1845 κτίζεται το Δημοτικό Νοσοκομείο. Κυκλοφορούν οι πρώτες εφημερίδες “Έλλην”, “Εύριπος”, “Φίρδην Μίγδην”. Το 1885 γίνονται τα σχέδια για ν’ αρχίσουν να γκρεμίζονται τα τείχη της πόλης και να γίνει διεύρυνση του στενού του Ευρίπου για τη διευκόλυνση των συγκοινωνιών. Με εντολή του πρωθυπουργού της Ελλάδας Χαρίλαου Τρικούπη και τις πιέσεις του τότε δημάρχου της πόλης Ηρακλή Γαζέπη γκρεμίζεται τελικά η οχύρωση του στενού του Ευρίπου τρία χρόνια αργότερα. Απ’ όλα αυτά τα οχυρώματα του στενού του Ευρίπου και τα επιβλητικά κάστρα σήμερα δυστυχώς δεν σώζεται τίποτα. Τα τζαμιά κατεδαφίστηκαν και διατηρείται ως σήμερα μόνο το τζαμί στην πλατεία των Πεσόντων Οπλιτών. Το 1890 καταστρέφεται η ξύλινη γέφυρα του Ευρίπου και αντικαθίσταται με σιδερένια ιταλικής κατασκευής.
Το 1941 βομβαρδίζεται η περιοχή της Χαλκίδας από τους Γερμανούς οι οποίοι την κατέλαβαν και έφυγαν από την Εύβοια στις 15 Οκτωβρίου 1944. Το μικρό κομμάτι της βοιωτικής ακτής υπάγεται διοικητικά στο δήμο Χαλκιδέων από το 1940. Το 1962 τοποθετείται η σημερινή συρταρωτή γέφυρα.
Η σύγχρονη Χαλκίδα είναι μια όμορφη πόλη χτισμένη στην Ευβοϊκή και τη Βοιωτική ακτή του Ευρίπου. Ο πορθμός του Ευρίπου χωρίζει την Εύβοια από τη Βοιωτία και είναι ονομαστός για τα ρεύματά του, την αλλαγή της φοράς κίνησης των νερών. Είναι ένα παλιρροϊκό φαινόμενο που πολλοί προσπάθησαν να εξηγήσουν από την αρχαιότητα ακόμη. Η αλλαγή της φοράς κίνησης των νερών οφείλεται σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των επιστημόνων του Θαλασσογραφικού Σταθμού της Υδρογραφικής Υπηρεσίας σε δυο διαφορετικά ρεύματα που η συχνότητα των αλλαγών τους και η έντασή τους κυμαίνεται από ένα έως δυο μίλια την ώρα μέχρι και οχτώμισι μίλια την ώρα.
Σημαντικό επίσης μνημείο της πόλης είναι η εκκλησία της Αγ. Παρασκευής, παλαιοχριστιανική ρυθμού βασιλικής του τέλους του 5ου ή των αρχών του 6ου αι. μ.Χ. (μόνο άλλες δυο τέτοιες σώζονται στην Ελλάδα σήμερα).
Η μικρή απόσταση της Χαλκίδας από την περιφέρεια της Πρωτεύουσας με την οποία τη συνδέει η εθνική οδός Αθηνών-Θεσσαλονίκης και σιδηρόδρομος, την έχουν καταστήσει πόλο έλξης πολλών νέων βιομηχανικών μονάδων και τουριστικών εγκαταστάσεων. Στην περιοχή της υπάρχει λιμάνι, ναυπηγεία, ιχθυόσκαλα κλπ. Οι συγκοινωνίες διευκολύνονται τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα και με την κατασκευή της υψηλής γέφυρας η οποία συνδέει τη βοιωτική ακτή με την Εύβοια.
 
 
Πηγή: εδώ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου