Ομιλία για τους Τρεις Ιεράρχες

Φίλες και Φίλοι

Κυρίες και κύριοι

Αγαπητά μας παιδιά

Σήμερα, 30 Ιανουαρίου, η Ορθόδοξη Εκκλησία και όλοι εμείς οι Έλληνες τιμούμε τους Τρεις Ιεράρχες, τους Άγιους Πατέρες της Εκκλησίας μας οι οποίοι περισσότερο από κάθε άλλον αποτελούν άριστα πρότυπα αρετής και ζωής για τη νεολαία μας και τους λειτουργούς της εκπαίδευσης.

Οι Τρεις Ιεράρχες, Ο Γρηγόριος ο Ναζιανζινός, ο Μέγας Βασίλειος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, μας έδειξαν τόσο με τα κείμενά τους και τους λόγους τους, όσο και με την εν γένει ζωή τους πώς πρέπει να ζούμε και να πολιτευόμαστε εμείς οι άνθρωποι, αν πραγματικά θέλουμε να αποκαλούμαστε άξια τέκνα του Θεού που μας έδωσε απλόχερα και με αγάπη τα καλύτερα εφόδια για να ζήσουμε μια ζωή με αξία, με νόημα και ευτυχία. Μας δίδαξαν τα στοιχεία που πρέπει να διακρίνουν τα ζωή κάθε ανθρώπου έτσι ώστε ορθά και δίκαια αυτός να χαρακτηρίζεται άνθρωπος!

Οι Τρεις Ιεράρχες αποτελούν ύψιστο πρότυπο μαθητή καθώς όλα τους τα κείμενα, όλοι τους οι λόγοι φανερώνουν προσωπικότητες όχι μόνο ενάρετες και αγαθές αλλά και σφυρηλατημένες στο αμόνι της γνώσης και της παιδείας. Τα έργα τους δείχνουν ότι συντάχτηκαν από ανθρώπους οι οποίοι όχι μόνο πίστευαν πως όσα δίδασκαν ήταν αλήθεια αλλά γνώριζαν και τον τρόπο να αποδείξουν στους αμφισβητίες τους την αλήθεια αυτή!

Πέρα από μέγιστο πρότυπο μαθητή όμως οι Τρεις Ιεράρχες αποτελούν αξεπέραστο πρότυπο δασκάλου για όλους εμάς τους εκπαιδευτικούς γιατί δεν περιορίστηκαν στη στείρα απόκτηση γνώσεων, δε σπούδασαν για να εξυπηρετήσουν το προσωπικό τους συμφέρον αλλά για να μοιραστούν τα αγαθά της γνώσης με όλους εμάς που, αν και ξέρουμε πάρα πολλά, στην πραγματικότητα δε γνωρίζουμε παρά μονάχα ελάχιστα. Ο Τρεις Ιεράρχες αγωνίστηκαν για να αποκτήσουν γνώσεις και να τις μεταλαμπαδεύσουν σε όλους εμάς χωρίς να περιμένουν ανταλλάγματα παρά μόνο με ένα στόχο, να καλλιεργήσουν τη φιλανθρωπία, την ευσπλαχνία και την αγάπη στις καρδιές των συνανθρώπων τους, τη αγάπη για το αληθινό και το φωτεινό!

Οι Τρεις Ιεράρχες ήταν, όπως έχω ήδη αναφέρει, Ο Γρηγόριος ο Ναζιανζινός, ο Μέγας Βασίλειος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος.

Ο Μέγας Βασίλειος γεννήθηκε το 330 μ.Χ. στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Ήταν γόνος ενάρετης οικογένειας, μάλιστα ο παππούς του ήταν Χριστιανός μάρτυρας! Σπούδασε στην Αθήνα και την Κωνσταντινούπολη και συνδέθηκε με αληθινή φιλία με το Γρηγόριο τον Νανζιανζινό. Γύρισε στην πατρίδα του όπου δούλεψε ως δικηγόρος προς όφελος των αδικημένων. Κατόπιν ασκήτεψε σε διάφορες περιοχές με τελευταία τον Πόντο. Από εκεί, κατόπιν λαϊκής βούλησης και χωρίς ο ίδιος να το θέλει, έγινε επίσκοπος Καππαδοκίας. Το έργο του πραγματικά αξιοθαύμαστο! Οι αγαθοεργίες του αμέτρητες! Μοίρασε όλα του τα χρήματα στους φτωχούς και τους αδύναμους! Η μέγιστη προσφορά του όμως ήταν η δημιουργία της Βασιλειάδας, ενός συνόλου ευαγών ιδρυμάτων που λειτουργούσε προς όφελος των φτωχών, το δε μέγεθός της ήταν ίσο με αυτό μιας μικρής πόλης!

Ο Μέγας Βασίλειος, ταλαιπωρημένος από την ασκητική ζωή, τις στερήσεις και την συνεχή εργασία, πέθανε την 1^η Ιανουαρίου 379 μ.Χ. Την πρώτη ημέρα του χρόνου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη αυτού του τόσο σημαντικού και σπουδαίου διδασκάλου.

Ο Γρηγόριος ο Ναζιανζινός γεννήθηκε το 329 μ.Χ. κοντά στη Ναζιανζό της Καππαδοκίας. Γόνος ευσεβούς και ιδιαίτερα μορφωμένης οικογένειας ολοκλήρωσε τις σπουδές του στα σπουδαιότερα πνευματικά κέντρα της εποχής του. Υπήρξε στενότατος φίλος του Μεγάλου Βασιλείου. Στα 30 του βαπτίστηκε Χριστιανός. Κατόπιν έφυγε για την έρημο για να γίνει ασκητής. Όμως, έστω και αν δεν το ήθελε, ο Μέγας Βασίλειος τον χειροτόνησε Επίσκοπο. Ο Γρηγόριος σύντομα έφυγε και πάλι για την έρημο και κατέληξε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί η δράση του υπήρξε αξιοθαύμαστη! Οι πέντε θεολογικοί λόγοι που εκφώνησε στη Βασιλεύουσα έχουν καταγραφεί με χρυσά γράμματα στο βιβλίο στης Ιστορίας της Εκκλησίας μας! Αν και δε το επιδίωξε, η προσωπικότητα και το κύρος του τον ανέδειξαν Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινούπολης και λίγο αργότερα Πρόεδρο της Β΄ Οικουμενικής Συνόδου.

Ως άνθρωπος μετριοπαθής και αγνός χριστιανός δε συγκινήθηκε από τους τίτλους και από την αίγλη της θέσης του και, αφού παραιτήθηκε, έφυγε και πάλι για την έρημο όπου και έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του.

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος γεννήθηκε το 347 μ.Χ. στην Αντιόχεια. Ο πατέρας του ήταν στρατιωτικός και η μητέρα του η Αγία Ανθούσα. Έλαβε σπουδαία μόρφωση και κατόπιν χειροτονήθηκε αναγνώστης, μετά διάκονος, πρεσβύτερος και το 398 μ.Χ. Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως. Μέγιστη προσφορά του ήταν η ηθική εξυγίανση του λαού της Βασιλεύουσας, γεγονός που προσέδωσε ξεχωριστό κύρος και πνευματική δύναμη. Ωστόσο η δράση του του δημιούργησε πολλούς και ισχυρούς εχθρούς οι οποίοι κατάφεραν να διώξουν τον Ιωάννη και τους πιστούς του από τη Βασιλεύουσα. Τον έστειλαν πρώτα στην Καππαδοκία και έπειτα στον Πόντο. Ο Ιωάννης πέθανε στις 14 Σεπτεμβρίου του 407 μ.Χ. καθοδόν προς τον Πόντο από τις κακουχίες και τις ταλαιπωρίες. Υπήρξε σπουδαιότατος εκκλησιαστικός συγγραφέας και λαμπρός ρήτορας και κατηχητής.

Αυτούς λοιπόν εμείς, μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικοί, καλούμαστε να έχουμε ως πρότυπα και το δικό τους έργο να συνεχίσουμε! Και είναι βέβαιο πως, αν πραγματικά έχουμε ως στόχο μας την αγάπη και τη φιλανθρωπία, όποιο μονοπάτι και να διαλέξουμε, θα βρεθούμε εκεί που αξίζει να βρίσκονται αυτοί που την ψυχή τους φωτίζει το φως της αλήθειας και της αγάπης.

Χρόνια πολλά σε όλους!